لوله گالوانیزه

لوله گالوانیزه , لوله ای فولادی است که عموما با نورد کردن ورقهای فولادی به شکل لوله ای درآمده و سپس با روی اندود کردن سطح آنرا پوشش میدهند . در اصل اصطلاح گالوانیزه به معنای پوشش دادن لوله با فلز روی به منظور جلوگیری از زنگ زدگی لوله میباشد . به دلیل رنگ روشن این نوع لوله های فولادی به لوله های آهنی سفید مشهور هستند و به لوله های فولادی معمولی لوله های سیاه میگویند .

لوله گالوانیزه در صنایع مختلف کاربردهای زیادی داشته و به طور عمده در لوله کشی ساختمان به منظور استفاده در لوله کشی آب مصرفی مورد استفاده قرار  میگیرد . علت اصلی استفاده از این لوله ها علاوه بر مقاومت بیشتر آنها در برابر خوردگی , کاربرد بهداشتی آن است که این ویژگی را در لوله های فولادی سیاه مانند لوله گاز نمیتوان مشاهده کرد .

به توجه به اینکه در حین انجام گالوانیزه کردن کلیه سطوح داخلی و خارجی لوله گالوانیزه به ضخامت کمی پوشش داده شده است , میتوان ادعا کرد که آب مصرفی بهداشتی با کمترین واکنش شیمیایی به مقصد میرسد . در کنار این ویژگی به خاطر ضریب هیزن ویلیامز که یک فاکتور تجربی در افت دبی آب است , میتوان گفت که هد فشار آب در این انواع لوله های گالوانیزه به نسبت سایر متریال بسیار کم میباشد . به زبان ساده تر اصطحکاک آب هنگام حرکت در داخل این لوله ها بسیار کم است .

هرچند که در حال حاضر به دلیل قیمت لوله گالوانیزه و ورود لوله های پلیمری به بازار استفاده از این لوله ها نسبت به دهه های گذشته کاهش پیدا کرده است , اما با توجه به اینکه در بسیاری از مقاطع لوله کشی به دلیل اینکه لوله های پلیمری با محدودیت هایی نظیر سایز و دبی آب مصرفی مواجه میشوند , هنوز هم در بسیار از قسمتهای لوله کشی ساختمان به خضوض در قسمت رایزر ساختمان از لوله گالوانیزه استفاده میشود .

قیمت لوله گالوانیزه

قیمت لوله گالوانیزه مانند سایر محصولات فولادی بسته وزن لوله دارد . البته با توجه به کیفیت گالوانیزه کردن , برند لوله گالوانیزه در کنار وزن لوله نیز یک پارامتر تاثیرگذار در قیمت لوله میباشد . در برخی شرایط ویژه نیز ممکن است با توجه به کمبود یک سایز خاص در بازار این مساله نیز در قیمت لوله موثر باشد .

کاهش یک سایز لوله ممکن است به دلایلی همچون کاهش تولید کارخانه های مختلف و یا افزایش مصرف یک قطر شده و در چنین شرایطی قیمت لوله توسط دارنده کالا تعیین میشود و نه عرف بازار .

اما به طور کلی در رنج فروش کلی قیمت لوله گالوانیزه نیز مانند سایر کالاهای فولادی برحسب کیلو و تن بوده و به طور عمده هزینه تخلیه , انبارداری و حمل هم بر آن افزوه میشود . لوله گالوانیزه معمولا 6 متری بوده و به مصرف کننده به صورت شاخه ای فروخته میشود .

در شرایط وزنی مساوی لوله گالوانیزه بین 10 تا 20 درصد گرانتر از لوله های فولادی سیاه میباشد . به دلیل تنوع تولید معمولا لوله های آهنی سفید در سه وزن سبک , نیمه سنگین و سنگین به بازار عرضه شده که ممکن است هر کارخانه ای وزنهای متفاوتی داشته باشد .

انواع لوله های گالوانیزه

به غیر از وزن و ضخامت , لوله های گالوانیزه از لحاظ طریقه تولید به 2 نوع لوله گرم و سرد تقسیم بندی میشوند . اغلب لوله های موجود در بازار به شیوه گرم در کارخانجات با دستگاههای پیشرفته تولید میشوند , اما در برخی موارد نیز میتوان لوله سفید را به طریقه سرد و با هزینه کمتر تولید نمود .

برای گالوانیزاسیون گرم بایستی ابتدا تمام چربی و ذرات هیدروکربنی موجود بر سطح لوله بطور کامل با استفاده از عملیات اسیدشویی زدوده شوند. پس از اسیدشویی، زنگ آهن موجود بر سطح لوله نیز از بین میرود .

پس از شستشوی سطحی ، لوله ها به درون محلول فلاکس با هدف جذب حداکثری روی به سطح فولاد وارد شده و در ادامه لوله ها وارد دستگاه گالوانیزاسیون و در کوره های ویژه دمای لوله ها تا 120 درجه سانتی گراد بالا میرود . هدف از اینکار یکپارگی و همچنین خشک شدن کامل سطح لوله می باشد.

در بخش بعدی لوله آهنی وارد حمامی از فلز روی مذاب شده و به مدت زمان 1 دقیقه در دمای 450 درجه سیلسیوس در این محلول قرار می گیرند. به دلیل درجه حرارت حمام روی پیوند میان اتم های فولاد به راحتی شکسته و با فلز روی پیوند شیمیایی پایدار برقرار میکند . در انتها لوله گالوانیزه  را فورا از حمام روی خارج می نمایند.

در ادامه پس از خروج لوله ها از درون محلول روی مذاب، فلز روی اضافه موجود بر سطح خارجی و سطوح داخلی لوله به سرعت با استفاده از بخار آب و دمیدن هوا با فشار زیاد پاک می شود. همچنین به منظور ممانعت از تشکیل آلیاژی متشکل از آهن و روی بر سطح لوله، لوله به درون آب سرد وارد میشوند .

عموما لوله های گالوانیزه شده به شیوه گرم، علاوه بر مقاوت زیاد ، نفوذناپذیری بسیار خوبی نیز در مقابل خوردگی رطوبت از خود نشان می دهند. در روش گرم، فلز روی در عمق مناسبی از سطح لوله فولادی نفوذ می‌نماید و باعث افزایش طول عمر این لوله های فولادی تا حدود 30 سال می شود. علاوه بر روش گالوانیزاسیون گرم که در بالا توضیح داده شد از روش گالوانیزاسیون سرد نیز برای کاور کردن استفاده می شود.

در روش گالوانیزه کردن سرد بمنظور کوت کردن لوله ها، محلولی با PH اسیدی از فلز روی ساخته و بر سطح لوله اسپری می شود . در این روش پوشانندگی فلز روی به صورت سطحی بوده و لایه ای نازک را تشکیل میدهد . البته نسبت به دیگر روش های مرسوم مانند رنگ آمیزی، روش گالوانیزه کردن سرد مقاومت لوله را تا مقادیر بیشتری در برابر عوامل خورنده بالاتر میشود .

گالوانیزاسیون سرد موجب تشکیل پوششی تیره بر روی سطح لوله گالوانیزه می شود. در حالی که گالوانيزاسیون گرم سطحی براق و صیقلی را به همراه دارد. در این روش ضخامت روکش روی خیلی نازکتر از ضخامت روی در نوع گرم است. در روش گالوانیزاسیون سرد ضخامت روکش روی در حدود 25 میکرون است .

کاربرد لوله گالوانیزه

به غیر از آبرسانی و لوله کشی آب در ساختمانها و صنایع مختلف , کاربرد لوله گالوانیزه در ساخت گلخانه ها , لوله کشی فاضلاب , لوله کشی تاسیسات برق ساختمان , ساخت سازه های فلزی , پوشش کابل و سیم در صنایع مختلف , ساخت دکل های مخابراتی , ساخت حصار و نصب فنس و در برخی موارد انتقال فاضلاب را میتوان نام برد .

طریقه اتصال لوله های گالوانیزه

همانطور که میدانید اتصال این نوع لوله ها به طور معمول به وسیله دنده و حدیده کردن انجام میشود . حدیده دستگاهی است که طبق استاندارهای موجود لوله را به صورت پیچ درآورده تا به یکی از اتصالات دنده ای متصل شوند.

اما به ندرت در برخی موارد میتوان از جوشکاری برای لوله گالوانیزه استفاده کرد که البته به دلیل اینکه هم آلودگی زیست محیطی داشته و هم خطر مسمومیت تنفسی به همراه دارد این کار خیلی رایج نمیباشد.