لوله کشی کلکتوری

یکی از روشهای مدرن برای اجرای لوله کشی ساختمان , لوله کشی کلکتوری است که البته در سیستم لوله کشی پکیج , شوفاژ رادیاتوری , سیستم گرمایش از کف و بعضا لوله کشی آب ساختمان استفاده میشود .

کلکتور یک قطعه لوله با چند انشعاب بوده که طول , سایز و تعداد انشعابات آن بسته به موارد استفاده متفاوت میباشد . در لوله کشی موتورخانه نیز از کلکتورها برای توزیع لوله کشی شوفاژ و آب سرد و گرم مصرفی استفاده میشود , اما ما در اینجا راجع به لوله کشی کلکتوری داخل آپارتمانها توضیحاتی خواهیم داد ,  هر چند که تقریبا از اصول یکسانی پیروی میکنند .

مزایای لوله کشی کلکتوری

با توجه به اینکه در لوله کشی کلکتوری برای کنترل و قطع و وصل هر قسمت از ساختمان یک شیر تعبیه میشود , شما میتوانید در صورت عدم نیاز نسبت به قطع یا وصل کردن رادیاتور یا آب مصرفی محل به راحتی اقدام کنید . به عنوان مثال در صورتی که ترجیح میدهید که رادیاتور یک اتاق بسته یا باز باشد به راحتی توسط شیر مخصوص روی کلکتور آنرا و باز نموده یا ببندید .

از مزایای دیگر لوله کشی کلکتوری این است که در صورت خرابی یا ترکیدگی لوله کشی در قسمتی از ساختمان شما میتوانید به راحتی تشخیص دهید که این خرابی لوله کشی مربوط به کدام قسمت است و تا انجام تعمیرات احتمالی , لوله مربوط به آن قسمت را قطع کنید .

از آنجا که در سیستم لوله کشی شوفاژ ممکن است به دلیل محبوس شدن هوا و سیفون شدن آب شوفاژ در داخل لوله , در گردش آب اختلال بوجود بیاید , در این روش میتوان به راحتی نقاط احتمالی در این مشکل را حدس زده و اقدام به اصلاح آن نمود . البته در حین اجرای لوله کشی کلکتوری بایستی به این نکات دقت ویژه ای نمود تا پس از اجرای کف سازی با مشکلات این چنینی روبرو نشویم , چرا که میتواند منحر به ایجاد خسارتهایی شود .

حسن دیگر لوله کشی با کلکتور  اینست که هیچ نوع اتصالی از سر کلکتور تا رادیاتور یا شیر مخلوط وجود نداشته و لوله کشی به صورت یکپارچه انجام میشود . این مساله به شدت موجب کاهش خرابیهای احتمالی در سیستم لوله کشی میشود , چرا که اغلب نشتی ها در لوله کشی ساختمان مربوط به خرابی از اتصالات لوله کشی میباشد .

معایب لوله کشی کلکتوری

تنها عیبی که میتوان برای این نوع لوله کشی قایل شد , هزینه تمام شده ان است که نسبت به لوله کشی انشعابی ممکن است بین 20 تا 40 درصد افزوده شود . چرا که میزان مصرف لوله در این نوع لوله کشی به خاطر رفت و برگشت هر خط لوله اضافه میشود , هرچند که در مصرف اتصالات گران قیمت لوله کشی پنج لایه صرفه جویی میشود اما با این احوال , برحسب تجربه این نوع لوله کشی کمی گران قیمت و لوکس محسوب میشود .

انواع کلکتور

از لحاظ متریال معمولا کلکتور به دو نوع دست ساز و شرکتی تقسیم بندی میشوند . کلکتورهای دست ساز مانند کلکتورهای موتورخانه از جنس لوله های فولادی سیاه بوده و به مرور دچار فرسودگی و زنگ زدگی میشوند و برای داخل آپارتمان مناسب نیستند .

از آنجاییکه لوله کشی کلکتوری اغلب توسط لوله کشی پنج لایه انجام میشود , شرکتهای تولید کننده لوله پنج لایه مانند شرکت نیوپایپ و سوپرپایپ در لیست اقلام خود دارای کلکتورهایی با اندازه و تعداد انشعابات مختلفی هستند . این کلکتورهای شرکتی از جنس فلز برنج بوده و با آبکاری کروم به رنگ نقره ای موجود میباشند .

اخیرا کلکتورهای چدنی با روکش سرامیک هم به بازار عرضه شده است که قیمت مناسب تری نسبت به کلکتورهای برنجی دارند , اما به خاطر متداول نبودن استفاده , کسی ریسک بکارگیری این نوع کلکتورها را نمیپذیرد .

از لحاظ تعداد انشعاب کلکتور از 2 انشعاب تا 10 وجود دارند . کلکتور یک تکه لوله اصلی با چند انشعاب روی آن است که قطر لوله اصلی از انشعاب های فرعی بیشتر هستند . مثلا برای یک آپارتمان دارای 5 رادیاتور شوفاژ یک کلکتور 1 اینچ با 5 سوراخ انشعاب 1/2 مناسب بوده و اصطلاحا به این کلکتور ( 1/2 * 1 ) 5b گفته میشود .

معمولا قطر اصلی  کلکتورهای 3/4 , 1 و 11/4 اینچ بوده و خروجی آنها 1/2 و 3/4 هستند . ابتدا کلکتور ورودی آن به لوله اصلی و انتهای آن میتواندبا درپوش مسدود شود یا ایرونت و شیر هواگیری , شیر ترموستاتیک و حتی یک خروجی دیگر نصب شود .

تولیدکنندگان بسیاری در این زمینه به تولید کلکتورهای برنجی میپردازند که از معروف ترین برندها میتوان به شرکت نیوپایپ , سوپرپایپ , BTS بی تی اس , ایزوپایپ و … نام برد .

انواع جعبه کلکتور

معمولا کلکتورها داخل یک باکس به نام جعبه کلکتور قرار میگیرند که بسته به اندازه و تعداد کلکتور از پیش ساخته شده اند . جعبه کلکتور 45 * 45 و 45 * 65 , 45 * 95 , 45 * 125 و جعبه کلکتور 65 * 50 و 80 * 50 ترموستاتیک از انواع جعبه کلکتورهای موجود در بازار هستند .

برای نصب کلکتور در داخل جعبه کلکتور به پایه و بست کلکتور هم سایز آن نیاز داریم .

آموزش لوله کشی کلکتوری

برای آموزش لوله کشی کلکتوری pdf های در سایتهای مختلف وجود دارد , اما بهتر است علاوه بر مطالعه و افزایش سطح دانش در این زمینه یک آموزش عملی و میدانی نیز نزد لوله کش های حرفه ای داشته باشید , چرا که ممکن است تفاوتهای و مشکلاتی در هنگام اجرا پیش بیاید که فقط با تجربه عملی بتوان از پس این مشکلات برآمد .

اما به طور کلی داشتن یک طرح و نقشه کلی میتواند در این زمینه به کمک شما بیاید . اولین نکته در لوله کشی کلکتوری انتخاب جای مناسب بوده که در عین در دید نبودن بایستی برای باز و نصب و کنترل و تغییرات احتمالی محل درستی قرار بگیرد .

بعد از تعیین محل کلکتوری بررسی تعداد انشعابها و مهم تلقی میشود . اینکه در داخل جعبه کلکتور چه تعداد کلکتور نصب شود و اینکه شیر هواگیری و ایرونت یا ترموستات روی آن نصب شود هم از جزییات کار است .

انتخاب سایز و نوع شیر کلکتور متناسب با زون های گرمایش از کف , رادیاتورها و شیر مخلوط ها  نیز مرحله بعدی کار است .

به طور معمول برای اجرای لوله کشی کلکتوری در گزمایش از کف و رادیاتور شوفاژ از 2 کلکتور رفت و برگشت استفاده میشود و برای لوله کشی کلکتوری آب سرد و گرم نیز هرکدام یک کلکتور جداگانه تعبیه میشود . اما در لوله کشی ساختمان هایی که لوله برگشت آب گرم دارند لوله برگشت , معمولا به کلکتور آب گرم یا لوله آب گرم متصل میشود .

البته ممکن است در برخی از ساختمانها فقط برای سیستم گرمایشی و شوفاژ لوله کشی کلکتوری را اجرا نمود و برای لوله کشی آب مصرفی از لوله کشی انشعابی کمک گرفت .

لوله کشی کلکتوری را میتوان با هر دوش روش لوله کشی پنج لایه پرسی و کوپلی اجرا نموده , چرا که تنها محل وصل شدن لوله به اتصالات سرکلکتورها و محل وصل شدن لوله کشی به رادیاتور و شیرالات میباشد . هرچند که استفاده از اتصالات کوپلی به خاطر قابل اصلاح بودن و انعطاف بیشتر توصیه میشود . در ضمن برای این منظور شیرهای کلکتور کوپلی ویژه این کار در بازار موجود است .

لوله کشی کلکتوری شوفاژ

رایج ترین استفاده از کلکتورهای استفاده آنها برای اجرای لوله کشی شوفاژ میباشد . البته برای اجرای گرمایش از کف نیز چاره ای جز بکارگیری کلکتور نیست . این روش برای لوله کشی فن کویل نیز قابل استفاده میباشد .

در هر دو سیستم گرمایشی موتورخانه یا پکیج دیواری و زمینی هم لوله کشی با این شیوه قابل اجرا بوده و تفاوت چندانی با هم نمیکنند . یکی از نکاتی که برای انتخاب محل نصب جعبه کلکتور میباشد , نزدیک بودن به پکیج یا ورودی آب شوفاژ به محل آپارتمانهاست .

حتی در ساختمانهای کم واحد و ویلایی کلکتورهای شوفاژ را میتوان در داخل موتورخانه یا جایی بیرون از آپارتمان کار گذاشت , اما معمولا این انتخاب بسته به شرایط محل و انتخاب محری کار دارد .

هر رادیاتور دارای یک شیر انشعاب جداگانه روی کلکتور بوده و اگر از شیر شماره یک انشعاب رفت میگیرد , بایستی در کلکتور برگشت هم روی شیر شماره یک باشد . رعایت این مساله بسیار حیاتی بوده و در صورت عدم دقت , متیواند باعث بروز مشکلات زیادی در آینده باشد و کلا لوله کشی کلکتوری محل را با اختلال مواجه نماید .

لوله کشی کلکتوری آب سرد و گرم

هرچند که روش کلکتوری بیشتر برای سیستم گرمایشی استفاده میشود , اما به دلیل توزیع یکسان آب به تمامی شیرالات و همچنین کنترل راحت تر در هنگام ترکیدگی میتوان از این روش نوین لوله کشی برای لوله کشی آب مصرفی نیز استفاده نمود . در عین حال هنگام تعمیرات احتمالی لوله کشی و تغییرات آن به راحتی محل ترکیدگی و نشتی ها را میتوان تشخیص داد .

لوله کشی کلکتوری یا انشعابی

انتخاب این دو روش در اولین گام بسته به نوع ساختمان و هزینه ای دارد که کارفرما قرار است برای آن تقبل کند. هرچند که لوله کشی کلکتوری مزایای زیادی دارد اما لوله کشی انشعابی هم علاوه بر صرفه جویی در مصرف لوله , تنها ضعفی که دارد ایجاد وابستگی در لوله کشی ساختمان است که این مورد یک ضعف عمده محسوب میشود.

مثلا در صورت نشتی شوفاژ و نیاز به تعمیرات در لوله کشی کلکتوری نیاز به تخلیه آب کل سیستم نیست, اما در لوله کشی انشعابی ناچار به خالی کردن آب شوفاژ کل آپارتمان و در صورت آب بندی نبودن شیر فلکه های رفت و برگشت تخلیه آب کل ساختمان هستیم.

معایب لوله کشی کلکتوری

بالا رفتن قیمت تمام شده اجرای لوله کشی کلکتوری را میتوان عمده ترین ضعف این روش مدرن دانست.