نحوه لوله کشی زیر سقفی فاضلاب , آب و شوفاژ
لوله کشی زیر سقفی
اجرای لوله کشی زیر سقفی یکی از روشهای مدرن برای افزایش کیفیت لوله کشی ساختمان و سهولت در اجرا و تعمیرات در سالهای اخیر بسیار رایج شده است. هرچند که در برخی ساختمانها به دلیل نوع سقف انتخاب شده برای سازه مجبور به اجرای این نوع لوله کشی هستیم, اما این نوع لوله کشی دارای مزایای زیادی است که در مقایسه با معایب کم اهمیت آن میتوان با اطمینان از کیفیت بالای این نوع لوله کشی ساختمان به سازندگان و مجریان حرفه ای لوله کشی پیشنهاد اجرای آنرا داد.
نحوه لوله کشی زیر سقفی
به طور کلی لوله کشی زیر سقفی معمولا برای لوله کشی فاضلاب و برخی ساختمانها در لوله کشی آب و شوفاژ اجرا میگردد. دلیل این مساله هم اجتناب از کف سازی زیاد برای فاضلاب ( حداقل10 تا 15 سانتیمتر ) در کف ساختمانهاست.
ابتکار عمل و کاهش محدودیت های ناشی از کف سازی باعث شده که در بسیاری از ساختمان های مدرن استفاده از لوله کشی زیرسقفی به خصوص در فاضلاب یک مبنای کلی در طراحی لوله کشی ساختمان قرار بگیرد.
البته در برخی از سازه ها به دلیل شرایط خاص و بررسی مجری تاسیسات لوله کشی آب و سیستم گرمایشی نیز به صورت زیر سقفی اجرا میگردد.
هیچ تفاوتی در انتخاب متریال فاضلاب کشی اهم از لوله کشی پوش فیت , پلیکا و پلی اتیلن نیز وجود ندارد. فقط به دلیل شرایط خاص استفاده از لوله و اتصالات مرغوب و با کیفیت توصیه میشود.
در شکل زیر دیاگرام ساده یک لوله کشی زیر سقفی در قسمت حمام را مشاهده میکنید.
لوله کشی فاضلاب زیر سقفی
رایج ترین لوله کشی زیرسقفی در فاضلاب کشی ساختمان اجرا میشود. در لوله کشی از کف لوله های فاضلاب در حین اجرا با روشهای شیب بندی شده و سپس خاک و پوکه ریزی و در ادامه برای محافظت از آنها با ملات سیمان پوشانده میشدند. که البته ممکن بود در حین عملیات ساختمانی این لوله ها آسیب ببینند که در برخی موارد بدون اینکه کسی متوجه شود و این مساله در آینده موجب دردسرهای زیاد میشد.
لوله کشی زیرسقفی فاضلاب درست شبیه لوله کشی از کف است و فقط در زیرسقف اجرا گشته و به دلیل وزن بالای سیستم فاضلاب بایستی حتما به صورت حرفه ای توسط بست و ساپورت مهار شوند.
با وجود دسترسی به راحت به لوله های فاضلاب از طریق سقف های کاذب متحرک, تعمیرات احتمالی در آینده در لوله کشی زیرسقفی بدون تخریب و کنده کاری راحت تر و کم هزینه تر انجام میشود.
در لوله کشی فاضلاب زیر سقفی برای عبور رایزرهای عمودی فاضلاب , ونت , هواکش و لوله های افقی داکت هایی مخصوصی طراحی و اجرا میشود که مجری لوله کشی بایستی در این مسیر حرکت کند. در حین اجرای لوله کشی کلیه موارد نظیر شیب بندی, انشعاب گیری و بست کاری نیز انجام میشود.
در این نوع لوله کشی , فاضلاب طبقه سوم از زیر سقف طبقه دوم انجام میشود و به همین ترتیب لوله های افقی فاضلاب طبقه چهارم از زیر سقف طبقه 3 عبور میکند. این مساله را شاید یکی از نقطه ضعف های مهم لوله کشی زیر سقفی دانست.
از آنجا که در کف نبایستی هیچ لوله ای عبور کند, در حین اجرای لوله کشی با توجه به محل نصب کفشور, سیفون و خروجی های لازم بایستی قسمت های از سیف سوراخ شود. این سوراخ کاری باید با دقت فراوان و رعایت ملاحظات قرارگیری خروجیها با توجه به فواصل استاندارد کفشور, کاسه توالت و خروجی سینک و غیره صورت بگیرد.
بستگی به متراژ و زیربنای ساختمان و نزدیکی فاضلاب ها به یکدیگر تعداد رایزر های اصلی یا لوله های عمودی ممکن است بین 2 تا 4 عدد انتخاب شوند. مستقل بودن لوله کشی فاضلاب توالت فرنگی و ایرانی میتواند کیفیت لوله کشی زیر سقفی فاضلاب را بهبود بخشد.
با توجه به فضای اشغال شده توسط رایزرهای فاضلاب, در صوت اجرای لوله کشی آب سرد و گرم به صورت زیر سقفی بهتر است, محل عبور لوله های آب نیز از این مسیر باشد.
در کنار لوله کشی فاضلاب, لوله کشی هواکش و ونت هم صورت میگیرد. در لوله کشی هواکش زیرسقفی لوله هواکش هر واحد از زیر سقف واحد خود عبور میکند.
در ادامه عملیات ساختمان و پس از تست آب بند یا آبرو لوله های فاضلاب و اطمینان از مهار محکم آنها, سقف توسط طراحی های صورت گرفته توسط, رابیتز , کناف و در برخی موارد ورقه های پلی کربنات پوشانده میشود.
لوله های عمودی یا رایزرها در کف ساختمان پس از تجمیع به یک لوله اصلی و بزرگتر متصل شده و به چاه یا فاضلاب شهری اگو هدایت میشوند.
لوله های هواکش هم از طریق کانال های تعبیه شده به پشت بام میروند.
در لوله کشی فاضلاب زیر سقفی محاسبات سایزینگ لوله هیچ تفاوتی با لوله کشی فاضلاب از کف ندارد.
لوله کشی سرد و گرم زیر سقفی
لوله کشی سرد و گرم زیر سقفی نیز یکی از روشهای اجرای لوله کشی آب است که البته نسبت به لوله کشی فاضلاب زیرسقفی کمتر استفاده میشود, اما در برخی ساختمانها میتواند همراه با لوله کشی فاضلاب اجرا گردد. از آنجا که ترکیدگی و خرابی لوله کشی اب سرد و گرم میتواند باعث تخریب شدید برای طبقات زیرین باشد, در صورت استفاده از این روش بایستی حتما از لوله های با کیفیت از جمله لوله کشی پنج لایه استفاده شود. انشعاب گیری و یا اتصال به کلکتور در این روش تفاوتی برای لوله کشی آب روسقفی نداشته و تنها سطح لوله کشی است که به زیر آمده است.
لوله کشی شوفاژ زیر سقفی
این شیوه در گذشته به ندرت مورد استفاده میشده است و از جمله ساختمانهای معروفی که لوله کشی گرمایشی زیرسفقی اجرا شده است, میتوان به ساختمان اسکان میرداماد اشاره کرد, اما به دلیل مشکلاتی این شیوه مانند آسیب پذیری, مزاحمت برای طبقات زیرین و احتمال سیفون شدن مدار گرمایش, در حال حاضر کمتر کاربرد دارد.
بست کاری لوله های زیر سقف
در این شیوه لوله کشی مهار لوله و محکم سازی لوله اتصالات به دلیل معلق بودن, یکی از شاخصه های اصلی لوله کشی محسوب میشود. لوله های فاضلاب در هنگام استفاده, فشار زیادی تحمل کرده و با سقوط حجم زیادی از فاضلاب از بالا, متحمل وزن زیادی شده و برای جلوگیری از شکستگی اتصالات و آسیب به آب بندی سیستم حتما بایستی با بست های مختلف مهار شوند.
به صورت استاندارد هر 1 متر لوله فاضلاب به یک بست نیاز دارد و سیفون های توالت هم توسط بست جداگانه مهار میشوند.
دو روش اصلی برای مهار لوله و اتصالات وجود دارند که در هر 2 روش از بست های مخصوصی برای محکم کردن لوله کشی فاضلاب زیرسقفی استفاده میشوند.
در روش اول از بست های دیواری و سقفی استفاده میشود که این بست ها توسط پیچ و رولپلاک یا رول بولت به دیوار و سقف نصب میشوند.این روش به دلیل سوراخ های زیاد مورد نیاز کمی مشکل بوده و در ضمن به دلیل احتمال ول کردن پیچ ها, استحکام خیلی خوبی ندارند. به این بستهای پیچ دار بست رگلاژ گفته میشود و قابل تنظیم هستند.
در روش دوم ابتدا یک آهن کشی و ساپورت بندی در رایزر عمودی و امتداد لوله های افقی انجام شده و سپس بست های گلابی یا تی با قابلیت جوشکاری به این پروفیل و نبشی های در نظرگرفته جوش داده میشوند.
روش دوم دارای استحکام بیشتری بوده و البته هزینه بیشتری هم دارد. در بسیاری از موارد ممکن است در برخی نقاط لوله کشی از روش اول و در برخی دیگر برای اطمینان بیشتر از ساپورت بندی استفاده شود.
در هنگام جوشکاری بایستی مراقب باشید تا به لوله ها آسیب نرسد. استفاده از بست های دارای روکش لاستیکی باعث میشود که صدای و لرزه های عبور فاضلاب از داخل لوله کمتر شنیده شود, و در واقع بست روکش دار نقش لرزه گیر را ایفا میکنند.
در هنگام بست کاری جایی که تعداد و سایز اتصالات افزایش پیدا میکند , استفاده از بست های بیشتری توصیه میشود.
مزایای لوله کشی زیر سقفی
1- کاهش مخارج تعمیرات لوله کشی در صورت خرابی
2- کاهش ضخامت سقف و وزن ساختمان به دلیل عدم نیاز به استفاده از خاک و پوکه
3- لوله کشی راحت تر با مشخص بودن مسیر و عدم تداخل و مزاحمت دیوار و المانهای ابنیه
4- جلوگیری از آسیب رسیدن به لوله کشی در حین عملیات ساخت و ساز
5- ایجاد فضای بیشتر برای چیدمان و دکوراسیون داخلی
6- افزایش طول عمر لوله کشی ساختمان به دلیل کاهش فشار بر لوله و اتصالات
7- انتقال حرارت بهتر در لوله کشی آب سرد و گرم با کاهش تبادل حرارتی لوله با مصالح
8- کاهش مصرف متراژ لوله با توجه با باز بودن دست مجری در انتخاب مسیر نزدیکتر
9- انعطاف بیشتر لوله کشی در برابر لرزشها ساختمان و نشست احتمالی بنا
10- سرعت بالا در اجرای لوله کشی به دلیل مشخص بودن مسیر
11- کاهش ناهنجاری صوتی لوله کشی به دلیل وجود سقف کاذب و معلق بودن
12- عدم شکاف در دیوار و بدنه گچ و سیمانی ساختمان به دلیل عدم عبور لوله در آنها
13- امکان انتخاب قطر های بزرگتر لوله های فاضلاب به دلیل کاهش محدودیت کف سازی
معایب اجرای لوله کشی زیرسقفی
شاید بتوان معایب زیر را از معدود پارامترهایی دانست که به نظر خیلی بزرگ به نظر نرسند.
1- دستمزد بیشتر لوله کشی زیر سقفی به دلیل مشکل بودن اجرای لوله کشی
2- طراحی و محاسبه حرفه ای و تجربه بیشتر
3- الزام در مهار لوله کشی فاضلاب و آب سرد و گرم
4- اجبار به انتخاب لوله های مرغوب و گران قیمت تر
5- وجود و طراحی از سقف کاذب و کناف
6- در صورت خرابی و تعمیرات ایجاد مزاحمت یا عدم همکاری آنها برای اصلاحات مورد نیاز
با تمام تفاصیل فوق اجرای لوله کشی زیر سقفی در صورت تسلط و مهارت مجری برای ساختمانهای در حال ساخت میتواند کیفیت کار را نسبت به لوله کشی سنتی و از کف دوچندان کند, و ما اجرای این شیوه را اکیدا برای هر ساختمانی با هر تعداد طبقه پیشنهاد میکنیم.
این مساله را هم یادآور شویم که به دلیل مشکلات حقوقی اجرای لوله کشی زیرسقفی از سال 96 در ایران منوط به این شده است که کلیه واحدهای یک ساختمان دارای یک مالک باشند, و در ساختمانهای مشاع اجرای این روش لوله کشی مستلزم رضایت کلیه شرکای ساختمان است.
دیدگاهتان را بنویسید