نحوه تعمیر و ساخت کلکتور موتورخانه

نصب, راه اندازی, لوله کشی, تعویض, تعمیر و ساخت کلکتور موتورخانه شوفاژ مرکزی

تلفن: 0912243731-22533080 سراسر تهران, بدون تعطیلی.

موتورخانه شوفاژ مرکزی با وجود اینکه از قدمت زیادی برخوردار هستند, هنوز هم به عنوان قوی ترین سیستم گرمایشی در دنیا شناخته میشوند. موتورخانه های شوفاژ عمر نسبتا طولانی دارند و جدا از خرابی بعضی از قطعات, و بسته به کیفیت لوازم و اجرا و شرایط نگهداری, بین 20 تا 30 سال کار میکنند. یکی از مهم ترین قسمت های موثر در طول عمر موتورخانه ساخت کلکتور موتورخانه است.

کلکتورها(Collector) لوله های نسبتا کوتاهی و قطوری هستند که برای توزیع آب داغ شوفاژ و بعضا سیستم آبرسانی در موتورخانه ها نصب میشوند. البته اخیرا نصب کلکتورهای آماده و کوچک در داخل واحد و در سیستم پکیج نیز رایج شده است.

بسته به نوع سیستم لوله کشی هر موتورخانه حداقل بایستی یک جفت کلکتور رفت و برگشت برای شوفاژ داشته باشد. بعضی از موتورخانه ها برای سیستم آبرسانی سرد و گرم خود نیز 2 کلکتور سرد و گرم تعبیه میکنند.

اما ساخت کلکتور موتورخانه شوفاژ برای توزیع و جمع آوری آب شوفاژ در یک موتورخانه مرکزی ضروری به نظر میرسد. همانطور که گفتیم کلکتورها لوله های نسبتا کوتاه( معمولا 1 تا 1/5 متر) و قطوری( بین 10 تا 15 سانتیمتر) هستند که برای توزیع و جمع آوری آب شوفاژ در ابتدا و انتهای مدار گرمایش نصب میشوند.

در سیستم موتورخانه آب داخل دیگ توسط مشعل گرم میشود(بین 50 تا 80 درجه), این آب داغ از لوله رفت دیگ به کلکتور رفت متصل میشود. در کلکتور رفت بسته به تعداد انشعابات, لوله هایی با خروجی نازکتر به سمت واحدهای آپارتمانی رفته و پس از گرم کردن رادیاتورها به کلکتور برگشت بازگشته و پس از تجمیع در آنجا, برای داغ شدن دوباره, به سمت دیگر لوله کشی میشود.

مراحل ساخت کلکتور موتورخانه

1. طراحی و تهیه لوازم ساخت کلکتور
2. لوله کشی پمپ سیرکولاتور و بای پس
3. تراز بندی و نصب کلکتور برگشت 
4. تراز بندی و نصب کلکتور رفت
5. سوارخ کاری انشعابات
6. نصب انشعابات و جوشکاری کپ 
7. نصب شیر فلکه , مهره ماسوره و تجهیزات
8. تست آب بندی کلکتور

نحوه ساخت کلکتور موتورخانه

برای ساخت کلکتور موتورخانه بسته به تعداد انشعابات بایستی, یک طراحی ضمنی انجام داد. کلکتورهای شوفاژ در قسمت در نزدیکی دیگ و در قسمت فوقانی آن در ارتفاع حدودا 1/5 متری نصب میشوند. کلکتور رفت و برگشت دیگ تقریبا شبیه به یکدیگر هستند, فقط ممکن است بعضا با توجه محل رفت و برگشت لوله ها از دیگ و ساختمان تا حدی جای آنها متفاوت باشد. تنها فرق کلکتور رفت و برگشت این است که در کلکتور برگشت, پمپ سیرکولاتور و بای پس پمپ نصب میشود. انشعاب لوله کشی رفت و برگشت منبع موتورخانه( منبع دوجداره, منبع کویلی یا مبدل حرارتی) و منبع انبساط نیز بایستی در هنگام ساخت کلکتور تعبیه شود. مراحل کلی ساخت کلکتور موتورخانه به شرح زیر است:

انتخاب محل نصب کلکتور

انتخاب محل نصب کلکتور با توجه به محل نصب دیگ و لوله رفت و برگشت دیگ انجام میشود. محل نصب کلکتور بهتر است که در کنار دیوار بوده و کلکتورهای رفت و برگشت در امتداد یکدیگر قرار میگیرند. کلکتور نبایستی بالای سر دیگ باشد, چرا که ممکن است نشتی از کلکتور و شیرآلات آن موجب پوسیدگی دیگ شود.

انتخاب طول کلکتور

طول کلکتور با توجه به تعداد انشعابات انتخاب میشود. البته ممکن است در برخی موارد به دلیل محدودیت فضا بلند گرفتن اندازه کلکتور ما را به دردسر بیاندازد, اما معمولا طول هر کلکتور حداقل 80 سانتیمتر و حداکثر 1/5 متر است.

برای محاسبه طول کلکتور میتوانید به این شکل عمل کنید. با توجه به اینکه اولین و آخرین سوراخ کلکتور بایستی حداقل 7 سانتیمتر از لبه کلکتور فاصله داشته باشد,  و فاصله هر انشعاب از یکدیگر 15 سانتیمتر است, بایستی قطر انشعابات را با یکدیگر جمع کرده و مجموعه فواصل مذکور را نیز با این عدد جمع کنید, تا طول استاندارد کلکتور موتورخانه را به دست بیاورید.

یعنی در یک کلکتور با 6 انشعاب 1 اینچ , بایستی (15)2/5*6 + 7/5+7/5 + 15*5(75) که برابر با 105 سانتیمتر است, طول کلکتور باشد. 6 تعداد انشعابات در قطر آنها, دو تا فاصله 7/5 سانتیمتری از لبه کلکتور و 5 تا فاصله 15 سانتیمتری فاصله هر انشعاب از یکدیگر است. البته در حد 10 درصد میتوان از این اندازه ها عدول کرد.

L=7/5+D1+15+D2+15+D3+15+D4+15+D5+15+D6+7/5

انتخاب قطر کلکتور

انتخاب قطر کلکتور بایستی بنا به تعداد انشعاب های شوفاژ محاسبه شود. در کلکتورهای ساختمان هایی ویلایی و یکی دو واحدی, میتوان از سایز لوله کلکتور 21/2 اینچ (نمره 7) یا 3 اینچ(نمره 8) نیز استفاده کرد. برای ساختمان هایی تا 10 واحد آپارتمان متوسط از کلکتور با قطر سایز 4 اینچ(نمره 10) و برای ساختمان های با انشعابات و ظرفیت حرارتی بیشتر از کلکتتور سایز 5 اینچ( نمره 12) استفاده میشود. به ندرت از لوله کلکتور 6 اینچ یا نمره 15 نیز در برخی پروژه های بزرگتر استفاده میشود. چرا که معمولا با افزایش تعداد واحدها و مساحت زیربنا, تعداد دیگ ها از یک عدد به چند عدد استفاده شده و در واقع بایستی چند موتورخانه برای هر بلوک یا قسمت نصب و راه اندازی کرد. فرمول علمی و استاندارد ساخت کلکتور به شرح زیر است.

انتخاب جنس لوله های کلکتور

ساخت کلکتور موتورخانه معمولا با لوله های فولادی سیاه درزدار, لوله api یا لوله مانیسمان انجام میشود. البته اخیرا کلکتورهایی با جنس آلومینیوم نیز وارد بازار شده که کمتر کسی ریسک استفاده از آنها را انجام میدهد.

قیمت لوله سیاه سپاهان که لوله نسبتا خوبی است, نسبت به قیمت لوله مانیسمان کمتر است. لوله های مانیسمان لوله های بدون درزی هستند که کیفیت خوبی دارند, به خصوص اگر لوله های رده 40 تهیه کنید. قیمت لوله مانیسمان رده 40 تقریبا دو برابر لوله های درزدار است. البته اگر فکر میکنید که, مخارج ساخت کلکتور موتورخانه با لوله مانیسمان بالاست, میتوانید از لوله های api درزدار سپاهان و سپنتا استفاده کنید. به هر حال تنها انتخاب شما برای ساخت کلکتور بین لوله های فولادی درزدار, مانیسمان و api است. در بین لوله های مانیسمان نیز قیمت لوله مانیسمان اهواز نسبت به مابقی برندهای لوله بالاتر و کیفیت بیشتری دارد.

اتصال کلکتور به دیگ

گام نخست عملیاتی در ساخت و نصب کلکتور, لوله کشی کلکتور برگشت کلکتور است. به دلیل اینکه محل نصب پمپ سیرکولاتور در کلکتور برگشت است, و محل نصب پمپ بایستی جای مناسبی انتخاب شود, لوله برگشت دیگ را به یک قطعه لوله زیر پمپ نصب کرده و لوله کشی پمپ و بای پس به این لوله را انجام میدهیم.

بسته به سایز کلکتور اصلی و قطر پمپ معمولا قطر این لوله سایز 3 یا 4 اینچ بوده سایز لوله بای پس و منتهی به پمپ قطر 2 اینچ دارد. در لوله کشی این قسمت بایستی جا برای نصب یک شیر فلکه و مهره ماسوره بای پس از یک سمت و به موازات آن نصب 2 عدد مهره ماسوره  شیر فلکه در دو سمت پمپ, پمپ سیرکولاسیون و سردنده های مربوطه تعبیه شود. این کلکتور توسط دو لوله پمپ و بای پس به قسمت زیرین کلکتور برگشت شوفاژ متصل میشود.

بعد از ساخت و نصب این قسمت نوبت به متصل کردن لوله رفت دیگ به کلکتور اصلی میرسد. لوله رفت توسط یک زانو به قسمت مجاور زیرین کلکتور وصل میشود. در هنگام بالا انداختن و نصب کلکتور بایستی ترازبندی و امتداد کلکتور تثبیت شود.

انتخاب و سوراخ کاری انشعابات کلکتور

در ساخت کلکتور موتورخانه بعد از تهیه لوله کلکتور و تعیین تعداد انشعابات, بایستی محل انشعابات بر روی کلکتور مشخص شود. همانطور که گفته شد, هر انشعاب از لبه کلکتور 7 سانتیمتر فاصله دارند. فاصله انشعابات از یکدیگر نیز حدودا 15 سانتیمتر است. احتمالا به دلیل کوچک بودن فضای اغلب موتورخانه ها این استانداردها رعایت نمیشود.

بعد از نشانه گذاری محل انشعابات که بایستی در یک راستا باشند,  با دستگاه جوش یا هوا برش انجام میشود. قطر سوراخ انشعابات بایستی به اندازه قطر لوله یا سردنده ای که قرار است, انشعاب گیری انجام شود, صورت پذیرد.

البته برخی از همکاران گرامی قبل از اینکه کلکتور را نصب کنند, اقدام به سوراخ کاری و حتی جوشکاری سرنده های مربوطه میکنند. این مساله به تسلط و سلیقه هر تاسیسات کاری بستگی دارد.

انشعاب گیری از کلکتور

برای انشعاب گیری از کلکتور بایستی از سرنده های بلند استفاده شود. این سردنده ها را میتوانید با استفاده از حدیده بسازید و یا به صورت آماده از بازار تهیه کنید. بعد از قرار دادن سرنده داخل سوراخ تعبیه شده , اقدام به جوشکاری و آب بندی آن میکنیم. محل انشعاب گیری نیز فارغ از فواصل مذکور , احتمالا با توجه به لوله های انشعابات رفت و برگشت ممکن است, تغییراتی داشته باشند.

نصب کپ بر روی کلکتور

مرحله انتهایی ساخت کلکتور را میتوان , جوش دادن کپ یا درپوش کلکتور دانست. بعد از جوش دادن سردنده های انشعابات و اطمینان از آب بندی آنها, کپ های انتهایی طرفین لوله را جوش داده و آب بندی میکنیم.

نصب شیرآلات کلکتور

بعد از ساخت کلکتور به سراغ نصب شیر فلکه های انشعابات میرویم. اصولا نصب شیر فلکه توسط مهره ماسوره و مغزی انجام شده, تا در صورت نیاز به تعمیرات, امکان تعویض وجود داشته باشد.

بعد از ساخت کلکتور و نصب شیرآلات کلکتور, متصل کردن لوله هایی که از طبقات و واحدهای آپارتمانی به سمت موتورخانه آمده, بخش انتهایی محسوب میشود. بعد از انجام اینکار و نصب  کلیه تجهیزات موتورخانه, تست آب بندی انجام شده و در صورت نیاز ترمیم و اصلاحات مورد نیاز انجام میشود.

تعمیر کلکتور موتورخانه

در تعمیر کلکتور موتورخانه, بسته به وضعیت و شرایط, ممکن است, که کلکتور به طور کلی یا به شکل مقطعی تعمیر و بازسازی شود. در تعمیر مقطعی , بخش هایی از کلکتور که دچار پوسیدگی دارند, برش داده شده و تعمیر میشوند. اما اگر میزان خرابی بیشتر باشد, هم از لحاظ فنی و هم از نظر اقتصادی بهتر است که کل کلکتور باز و کنده شده و مجددا با ساخت کلکتور , موتورخانه بازسازی دوباره شود.

هزینه تعمیر و ساخت کلکتور موتورخانه

هزینه تعمیرات و ساخت کلکتور موتورخانه بستگی به حجم موتورخانه و طول لوله کشی های مربوط دارد. اما در حداقل ممکن اجرت تعمیرات از حدود 2 تا 5 میلیون تومان و دستمزد ساخت کلکتور موتورخانه و نصب آن بین 8 تا 15 میلیون تومان برآورد میشود.

در صورت نیاز به بازسازی, تعویض , تعمیر و ساخت کلکتور موتورخانه شوفاژ مرکزی با تهران پایپر تماس بگیرید.